ဓမၼဝိနယသည္သာ ျမတ္ဆရာ

၁။ ျမတ္ဗုဒၶက သူ၏အဆုံးအမကုိ "ဓမၼဝိနယ"ဟု အမည္ေပးထား၏။ ဓမၼဝိနယပုဒ္ကုိ တေပါင္းတစုတည္း (Combination) အျဖစ္ယူဆလွ်င္ "သာသနာ" ကုိ ဆုိလုိ၏။ "ဓမၼ"ပုဒ္တခုတည္းျဖစ္ေစ၊"ဝိနယ"ပုဒ္တခုတည္းျဖစ္
ေစ ပိဋက ၃ ပုံကုိ ဆုိလို၏။ ဝါက်အစုံ (ဒြန္)အေနျဖင့္ရွိ လွ်င္ "ဓမၼ"ဟူသည္ သုတၱန္ႏွင့္ အဘိဓမၼာကုိ ဆုိလို၏။
ေလာကုတၱရာတရား ၉ ပါးကုိလည္း ဆုိလုိ၏။ "ဝိနယ"ဟူသည္ ဝိနည္းပိဋကကုိ ဆုိလုိ၏။

သာသနာေတာ္အတြင္းမွာပင္ ေဆြမ်ဳိးအစဥ္အဆက္ရာထူးအာဏာဆက္ခံေရးလမ္း
စဥ္က်င့္သုံးလုိသူ အရွင္ေဒဝဒတၱက ရဟန္းသံဃာထု တရပ္လုံးကုိ သူပင္ဦးေဆာင္အုပ္ခ်ဳပ္မည္၊ အာဏာေပးပါဟု ေတာင္းဆုိလာ
ေတာ့ ရွင္းရွင္းျပတ္ျပတ္ ဗုဒၶျငင္းဆုိေတာ္မူခ့ဲသည္။ ပရိနိဗၺာန္စံဝင္ရန္အခ်ိန္ပုိင္းအလုိတြင္ "သူမ်က္လုံးမွိတ္သည့္
ေနာက္ပုိင္း ဓမၼႏွင့္ ဝိနယသည္ သင္တုိ့ ဆရာျဖစ္၏"ဟု မိန္ ့ေတာ္မူခ့ဲ၏။ သုိ ့ျဖစ္ေပရာ ေထရဝါဒသာသနာေတာ္
အတြက္ ဓမၼဝိနယသည္ စစ္မွန္ေသာ၊ ေဖာက္ျပန္ခၽြတ္ယြင္းခ်က္ကင္းေသာဆရာျမတ္ျဖစ္ပါ၏။

ျမတ္ဗုဒၶသက္ရွိထင္ရွားရွိစဥ္က အသက္ကုိလုပ္ၾကံသည့္ျဖစ္ရပ္မ်ားရွိသက့ဲသုိ ့ ဆရာျမတ္ဓမၼဝိနယကုိ
အတြင္းပုိင္းမွျဖစ္ေစ၊ အျပင္ပုိင္းမွျဖစ္ေစ လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ရန္ၾကဳိးပမ္းမႈမ်ား အစဥ္အျမဲရွိေနခ့ဲ၏။ ရွိဆဲျဖစ္၏။
လုပ္ၾကံသူမ်ားက "ဗုဒၶ၏ဓမၼ"ကုိ အျပတ္ရွင္း၍ "ငါ၏ဓမၼ"ျဖင့္ အစားထုိးလုိၾက၏။ "ဗုဒၶ၏ဝိနယ"ကုိ အျမစ္ႏႈတ္၍
"ငါ၏ဝိနယ"ကုိ အစားထုိးလုိၾက၏။ ထုိအခါ ဗုဒၶ၏ဓမၼဝိနယကုိ လုိက္နာက်င့္သုံးသူ ႏွင့္ ငါ၏ဓမၼဝိနယကုိ လုိက္နာ
က်င့္သုံးသူတုိ ့သည္သေဘာထားမတုိက္ဆုိင္သူတုိ ့ဓမၼတာအတုိင္းတေယာက္တေယာက္ေက်ာခုိင္းခြဲခြါခ့ဲၾက၏။

ဗုဒၶ၏ဓမၼဝိနယကုိ လုိက္နာက်င့္သုံးသူတုိ ့၏ မူဝါဒမွာ "အသစ္ထပ္ထည့္ျခင္း၊ မူလရွိျပီးသားကုိ ျဖဳတ္ပယ္ျခင္း မျပဳလုပ္ဘဲဓမၼဝိနယအရွိအတုိင္းသာက်င့္သုံးေနထုိင္
ေရး"ပင္ ျဖစ္၏။ ယင္းမူေၾကာင့္ ဗုဒၶ၏ဓမၼဝိနယမူကုိ လုိက္နာသူတုိ့ကုိ "ေထရဝါဒီ"ဟု ေခၚၾက၏။ သူတုိ ့လုိက္နာေသာ ဗုဒၶ၏ဓမၼဝိနယကုိလည္း "ေထရဝါဒ"ဟု ေခၚၾက၏။

ေထရဝါဒီတုိ ့သည္ ဆရာျမတ္ဓမၼဝိနယ (သုိ ့မဟုတ္) ေထရဝါဒ တပုိင္းတစစီျပဳိကြဲ၍ ျပဳန္းတီးဆိတ္သုဥ္း ေပ်ာက္ကြယ္မသြားရေလေအာင္ ေခတ္အဆက္ဆက္ ေစာင့္ထိန္းကာကြယ္ခ့ဲၾက၏။ အထူးအစီအစဥ္အျဖစ္ အတူစုေပါင္းရြတ္ဆုိျခင္းဟု အဓိပၸါယ္ထြက္ေသာ "သံဂါယနာ"ကိစၥကုိ ေဆာင္ရြက္ခ့ဲၾက၏။ ေထရဝါဒီတုိ ့၏ သံဂါယနာသည္ ၆ ၾကိမ္ျပဳလုပ္ခ့ဲျပီး ျဖစ္ပါ၏။

သံဂါယနာတင္ရျခင္းအေၾကာင္းရင္းမွာ "ဘိကၡဳ"ေခၚ ရဟန္းတုိ ့ေၾကာင့္သာျဖစ္၏ဟူေသာအဆုိစကားမွာ မမွား--။ သုိ ့ေသာ္ မမွန္---။ အေၾကာင္းမွာ စကားမျပည့္စုံေသာေၾကာင့္ျဖစ္၏။ ဗုဒၶ၏ဓမၼဝိနယကုိ ငါ၏ဓမၼဝိနယျဖင့္အစားထုိးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလုိေသာ ရဟန္းတုိ ့ေၾကာင့္ သံဂါယနာတင္ခ့ဲရသည္ဆုိမွ အဆုိစကားျပည့္စုံသည္ဟု ယူဆ၏။
သံဂါယနာသမုိင္းျဖစ္ရပ္ကုိ ေလ့လာလွ်င္ ပုိနားလည္လာႏုိင္ပါ၏ ရဟန္းအားလုံးေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ အစိတ္အပုိင္းမွ်ေသာရဟန္းတုိ ့ေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚ လုပ္ေဆာင္ခ့ဲရသည့္ကိစၥအတြက္ အားလုံးကုိသိမ္းက်ဴံး ေျပာဆုိပါက ဓမၼဝိနယကုိကာကြယ္ခ့ဲၾကသည့္ ေရွးရဟန္းေတာ္မ်ား၏ ေက်းဇူးတရားကုိ မသိရာ ေရာက္ေန၏။

ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာႏွင့္ပတ္သက္လာလွ်င္ ဓမၼဝိနယ ေခၚ သံဂါယနာ ၆ တန္တင္ထားျပီးေသာ ပိဋက ၃ သြယ္၊ နိကာယ္ ၅ ရပ္ ပါဠိေတာ္မ်ားႏွင့္ အျခံအရံဖြင့္ဆုိရွင္းလင္းခ်က္မ်ားျဖစ္ေသာ အ႒ကထာ၊ ဋီကာက်မ္းမ်ားသည္ မွတ္ေက်ာက္ျဖစ္၏။ အကာအကြယ္ျပဳရာတံတုိင္းျဖစ္၏။ ခံတပ္ျဖစ္၏။ ဓမၼဝိနယမွတပါးေသာအရာမ်ားသည္ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာအတြက္ ေတာင္ၾကီးလည္းမဟုတ္သလုိ
ေက်ာက္ဖ်ာေက်ာက္ေဆာင္ၾကီးလည္းလုံးဝမဟုတ္ပါ
ေခ်---။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏သာသနာေတာ္သုိ ့ဝင္ေရာက္လာၾကေသာ အမ်ဳိးေကာင္းသား၊သမီးမ်ား
သည္ ဓမၼဝိနယကုိေလ့လာသင္ယူက်င့္ၾကံၾကျပီးေနာက္ အျခားသူမ်ားကုိလည္း ေဟာေျပာပုိ ့ခ်ၾက၏။ ထုိ ေဟာေျပာပုိ ့ခ်မႈသည္ ဓမၼဝိနယႏွင့္ညီညြတ္မွသာလွ်င္ သာသနာေတာ္အတြက္ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားႏုိင္၏။ ဓမၼဝိနယႏွင့္မညီညြတ္ေသာ ေဟာေျပာပုိ့ခ်မႈသည္ကား သာသနာေတာ္အတြက္ ဆုိးက်ဳိးသာျဖစ္ေစႏုိင္၏။
"ၾကည္ညဳိရာျမတ္၊ ခ်စ္ရာတတ္"ဟူေသာ ေလာကေျပာထုံးအတုိင္း အသိပညာအားနည္းသူတုိ ့သည္ ဓမၼဝိနယဥပေဒေတာ္ေအာက္မေနလုိသူတုိ ့အေပၚ ခ်စ္ခင္ၾကည္ညဳိရာမွ"ပုဂၢဳိလ္ထူးပုဂၢဳိလ္ျမတ္" အျဖစ္ယူဆလာၾက၏။ သူတု ိ့ခ်စ္ခင္သူကုိပင္ "အေတာ္စာတတ္သူၾကီး"ဟု မွတ္ထင္ၾက၏။ အက်ဳိးဆက္ကား ဓမၼဝိနယကုိ အမွားဟုျမင္ျပီး ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏုိးရေသာပုဂၢဳိလ္ၾကီး၏စကားကုိ အမွန္ဟု ျမင္လာျခင္းပင္ျဖစ္၏။ အမွားကုိ အမွန္ျမင္၊ အမွန္ကုိအမွားျမင္ေအာင္မ်က္လွည့္ျပတတ္ေသာ အဝိဇၨာ၏လွည့္ကြက္အတြင္း ခ်ည္ေႏွာင္ခံရျခင္းပါတည္း။

၂။ ဦးညြန္ ့ေမာင္ (ဓမၼာစရိယ၊ ဘီေအ၊ အာရ္အယ္လ္) သာသနာေရးဦးစီးဌာနညႊန္ၾကားေရးမႈး (ျငိမ္း) ျပဳစုထုတ္ေဝေသာ "ႏုိင္ငံေတာ္သီးျခားဝိနည္းဓုိရ္အဖြဲ ့မ်ား (၁-၁၆)၏ အဓမၼဝါဒဝိနိစ ၦယက်မ္း (အက်ဥ္းခ်ဳပ္) "ဟူေသာ စာမ်က္ႏွာ ၈ဝ ေက်ာ္ပါစာအုပ္ငယ္က ုိဖတ္ရႈေလ့လာခ့ဲရ၏။ ယင္းစာအုပ္အဆုိအရ
(၁) ေက်ာက္သေဘာၤဝါဒ (၂) လူေသလူျဖစ္ဝါဒ (၃) ေၾကာင္ပန္းေတာရဝါဒ (၄) ေက်ာက္ပုံေတာရဝါဒ (၅) ဦးမာလာဝရ (ေရတာရွည္)ဝါဒ (၆) ဓမၼနီတိဝါဒ (၇) မုိးညဳိ(ေျမာက္ဥကၠလာပ)ဝါဒ (၈) ထြန္တုံးလက္က်န္ ဦးထင္ဝါဒ (၉) သိမ္သမုတ္ျခင္းဆုိင္ရာဝါဒ
(၁ဝ) နယ္သိမ္းသိမ္သမုတ္မႈဆုိင္ရာဝါဒ
(၁၁) စမ္းကေလးဝါဒ (၁၂) မုိးကုတ္ဝိနိစ ၦယ
(၁၃) ဘိကၡဳနီဘာဝဝါဒ (၁၄) ေအာင္ဆန္းေတာရဝါဒ (၁၅) မုိးညွင္းျမဳိ ့အေရွ ့ရိပ္သာေခမိႏၵဝါဒ
(၁၆) ျမစ္ၾကီးနားဝိစိတၱသာရဝါဒ တုိ ့ကုိ သီးျခားဝိနိစ ၦယခုံရုံးဖြဲ ့၍ ဓမၼဝိနယႏွင့္ညီ၊ မညီစစ္ေဆး ဆုံးျဖတ္ခ့ဲေၾကာင္း ေတြ ့ရ၏။ (၁၇)ဆူးေလဦးျမင့္သိန္းဝါဒ(၁၈) ဦးျမတ္သိန္းထြန္းဝါဒ (၁၉) ဉာဏစာဂီဝါဒ တုိ ့ကုိ ႏုိင္ငံေတာ္ သံဃမဟာနာယက အဖြဲ ့က တုိက္ရုိက္ကုိင္
တြယ္၍လည္းေကာင္း၊ ျမဳိ့နယ္အဆင့္၏ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိ အတည္ျပဳျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း ဓမၼဝိနယႏွင့္ညီမညီ ဆုံးျဖတ္ခ့ဲေၾကာင္းလည္း ေတြ ့ရ၏။ ဓမၼဝိနယႏွင့္ဆန္ ့က်င္ေသာက်င့္စဥ္မ်ား၊ ေဟာေျပာခ်က္မ်ား ၊ အေတြးအေခၚမ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေပၚေပါက္ခ့ဲ၍ သီးျခားဝိနိစၦယျဖင့္ ဓမၼအဓမၼစိစစ္ဆုံးျဖတ္ခ့ဲရျခင္းကပင္ က်င့္စဥ္တုိင္း၊ေဟာေျပာခ်က္တုိင္း၊ အေတြးအေခၚတုိင္း မွန္ကန္မႈမရွိေၾကာင္း သက္ေသျပေန၏။

သီးျခားဝိနိစ ၦယခုံးရုံးအထိ ရုံးတင္ စစ္ေဆး ဆုံးျဖတ္ခံရေသာ အယူဝါဒဆုိင္ရာက်င့္စဥ္၊ ေဟာေျပာေရးသားခ်က္မ်ားသည္ ေက်ာက္ဖ်ာလည္း မဟုတ္၊ ျမင့္မုိရ္လည္းမဟုတ္ၾကပါေခ်--။ "ကုိယ္ထင္ကုတင္ေရႊနန္း"မွ်သာ ျဖစ္၏။
အမွန္တကယ္ မတုန္မလႈပ္ႏုိင္ေသာ ေက်ာက္ဖ်ာ၊ ျမင့္မုိရ္အစစ္ျဖစ္ပါက ယင္းဝါဒမ်ားဆုိင္ရာ "ဝိနိစ ၦယ စာအုပ္ထူထူၾကီးမ်ား" အဆက္မျပတ္ ေပၚထြက္ လာေပရာ။

အထက္ေဖာ္ျပပါ ဓမၼ-အဓမၼဆုိင္ရာဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ား ေပၚထြက္လာရျခင္းသည္ရဟန္းအားလုံးေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ ဓမၼဝိနယႏွင့္အညီက်င့္ၾကံ၊ ေဟာေျပာ၊ေရးသား၊ ေတြးေခၚမႈမျပဳလုိသူရဟန္းတုိ ့ေၾကာင့္သာျဖစ္သည္မွာ ထင္ရွားေနပါ၏။ ဆရာေဇာ္ဂ်ီစကားႏွင့္ေျပာလွ်င္ "မင္းသိ၊ ငါသိ၊ အားလုံးသိ"ပင္ျဖစ္ပါ၏။

သံဂါယနာ ၆ တန္တင္ခဲ့ရသည္၊ ရဟန္းအားလုံးေၾကာင့္မဟုတ္---။ ဝိနိစ ၦယခုံရုံးဖြဲ ့စစ္ေဆးခ့ဲရသည္၊ ရဟန္းအားလုံးေၾကာင့္မဟုတ္---။ မည္သူ ့ေၾကာင့္နည္း။ ဗုဒၶ၏ဓမၼဝိနယကုိ ငါ၏ဓမၼဝိနယျဖင့္ ေျပာင္းလဲအစား
ထုိးလုိသူ ရဟန္းတုိ ့ေၾကာင့္သာ ျဖစ္ပါ၏။ ဤအခ်က္ကုိ အျမင္ရွင္းသင့္၏။ေထရဝါဒအဆုံးအမေဒသနာေတာ္
အရ ဓမၼဝိနယႏွင့္မညီ မေနထုိင္သူ၊မေျပာဆုိသူ၊ မေရးသားသူသည္ "ပါပဘိကၡဳ" ေခၚ "ရဟန္းဆုိး"ပင္ျဖစ္၏။ ပုဂၢလဓိ႒ာန္အားျဖင့္မေျပာ၊ ဓမၼဓိ႒ာန္အားျဖင့္သာ ဤစကားကုိ ေျပာဆုိျခင္းျဖစ္၏။

၃။ဆရာစြဲသန္၍ ပရိယတၱိအားနည္းသူတခ်ဳိ ့၏ "မည္သည့္ဆရာေတာ္ၾကီး၏ေဟာစဥ္တရားေတာ္မ်ားကုိသာမူေသနည္းလမ္းအျဖစ္မွတ္ယူေၾကာင္း"ေျပာဆုိသံမ်ား ယခုတေလာ ၾကားေနရ၏။ "မည္သည့္ဆရာေတာ္ၾကီး၏ တရားကုိသာ နာယူျပီး အျခားဆရာေတာ္ၾကီးမ်ား၏တရားကုိမနာယူ"ဟုလည္း သူတုိ ့က ေျပာလုိက္ေသး၏ ေထရဝါဒဗုဒၶသာသနာေတာ္ တြင္ မည္မွ်ေလာက္ေလးစားျခင္းခံရေသာ ဆရာေတာ္ၾကီးပင္ျဖစ္ေစ၊ ဗုဒၶ၏ ဓမၼဝိနယ
ေဘာင္စည္းကမ္းအတြင္းမွာသာ ေဟာေျပာေရးသားပုိ ့ခ်ပုိင္ခြင္ ့ရွိသည္။ ဓမၼဝိနယေဘာင္ကုိစည္းေက်ာ္ျပီး ေဟာေျပာမႈကုိ့ကား အဓမၼအဝိနယအျဖစ္ဟုသာ သတ္မွတ္ရေပလိမ့္မည္။ ထုိ ့ေၾကာင့္ တရားကုိ အစြဲအလမ္းထားျပီး "ဒီဆရာေတာ္ၾကီးတရားကသာ အမွန္သစၥာတရားအျခားဆရာေတာ္ၾကီးမ်ား၏တရားမွာ အမွန္သစၥာမပါဝင္"ဟုယူဆျပီး မိမိစြဲလန္းေသာ တရားကုိသာ နာယူျခင္းကုိ အမွားဟု တိတိပပ မဆုိလုိေသာ္လည္း အမွန္ဟုကားမသတ္မွတ္လုိပါ။ ထုိ ့ေၾကာင္ ့ တရားနာယူသူ၊ တရားစာေပလုိက္စားသူတုိ ့အေနျဖင့္ မိမိတုိ ့နာယူေသာ တရား ဖတ္မွတ္ေလ့လာေသာ စာေပတုိ ့မွာ ဓမၼဝိနယႏွင့္ညီညြတ္ေသာ တရား၊စာေပျဖစ္သလား၊ မျဖစ္သလားဆုိသည္ကုိ အဂတိကင္းစြာ မွတ္ေက်ာက္တင္သင့္ပါ၏။

ထပ္ဆင့္ရွင္းလင္းရလွ်င္ ဥပမာ--- လယ္တီဆရာေတာ္ၾကီး၏ ပါဠိဘာသာ၊ ျမန္မာဘာသာတုိ့ ျဖင့္ ေရးသားေတာ္
မူခ့ဲေသာ ဒီပနီက်မ္းမ်ားဆုိၾကပါစုိ ့------။ ဓမၼဝိနယႏွင့္ညီညြတ္လွ်င္ မွန္သည္ဟု သတ္မွတ္ပါ၏။ ဓမၼဝိနယႏွင့္မညီညြတ္လွ်င္ကား အမွားဟု သတ္မွတ္ပါသည္။ အျခားအျခားေသာ ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ား၏ ေဟာေျပာခ်က္၊ စာေပ
မ်ားကုိလည္း အထက္ေဖာ္ျပပါနည္းအတုိင္းပင္ တုိင္းတာသတ္မွတ္လုိပါ၏။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ဓမၼဝိနယသည္ သာသနာေတာ္အတြက္ အမွားအမွန္ကုိ ကြဲကြဲျပားျပားပုိင္းျခားသတ္မွတ္ႏုိင္ေသာ အႏႈိင္းမ့ဲဆရာျမတ္ပင္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပါတည္း-----------။

ေလာကတြင္"တရားဥပေဒအထက္တြင္မည္သူမွမရွိ"ဆုိထုံးျပဳၾကသက့ဲသုိ ့ ဓမၼဝိနယအထက္တြင္လည္း
မည္သူတဦးမွ်ရွိမေနေပ--။ တခ်ုဳိ ့က ဓမၼဝိနယကုိ စာအျဖစ္မွ်သာ သေဘာထားျပီး "စာဆုိတာမွတ္တမ္း၊
စာမွန္၊ မမွန္ ခႏၶာနဲ ့တုိက္ၾကည့္ရတယ္"ဆုိကာ ကုိယ့္စိတ္ႏွင့္ သေဘာမေတြ ့သည့္အခ်က္အလက္ကုိ စိတ္တုိင္းက် ျပင္ဆင္ေဟာေျပာေရးသားတတ္ၾက၏။ ဓမၼဝိနယဟူသည္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ကုိယ္ေတြ ့
သိျမင္တရားမ်ားျဖစ္ေလရာ ယင္းတုိ ့၏အျပဳအမူသည္ "ဘုရား၏ကုိယ္ေတြ ့ကငါ၏ကုိယ္ေတြ ့ေလာက္
မမွန္"ဟု ဆုိလုိရာေရာက္ေနေၾကာင္း သတိျပဳသင့္ရာ၏။

အမရဒီပ
ေအာက္တုိဘာ ၂၁၊ ၂ဝ၁၁