မာရ္နတ္ႏွင္႔စစ္ခင္းမည္ေလာ

မာရ္နတ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ သိသင္႔သိထုိက္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ား မ်ားစြာရွိပါသည္။ အသိဉာဏ္ရွိေသာ လူသားမ်ားအတြက္ ထုိအေၾကာင္းအရာမ်ားထဲ ္
(၂)ခႏၶ မာရ္
(၃)မစၥဳ မာရ္
(၄)ေဒဝပုတၱ မာရ္
(၅)အဘိသခါၤရ မာရ္- တုိ႔ျဖစ္ၾကပါသည္။

မည္သည့္မာရ္ကုိ ေၾကာက္ရအ့ံနည္း။ မာရ္ငါးပါးစလုံးကုိ ေၾကာက္ရေတာ့မည္ေလာ။ ကိေလသမာရ္သည္သာ ေၾကာက္စရာေကာင္းလွသည္ဟု နားလည္ပါသည္။

အကယ္၍သင့္အေနျဖင့္ကိေလသမာရ္ကုိသာ အႏုိင္တုိက္ႏႈိင္မည္ဆုိပါလ်ွင္မာရ္ငါးပါးစလုံးကုိ အလြယ္ႏွင့္တုိက္ႏႈိင္သည္။ ကိေလသမာရ္ကုိမႏုိင္ေသးသမ်ွ မာရ္ငါးပါးစလုံးကုိ အရႈံးေပးေနရဦးမည္သာျဖစ္သည္။

ကိေလသမာရ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ မာရ္နတ္တြင္တပ္မႀကီး ဆယ္တပ္ရွိသည္။

၁။ မာရ္နတ္၏ပထမတပ္မႀကီး
ေလာက၏အက်ိဳးစီပြားအတြက္ ေဆာင္ရြက္သူတုိင္းကုိမာရ္နတ္သည္ မႀကိဳက္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ေလာက၏အက်ိဳးစီးပြားကုိ ေဆာင္ရြက္သူ မည္သူမဆုိ မာရ္နတ္ႏွင့္တုိက္ခုိက္ ရဖုိ႔ရွိ၏။ ေလာက၏အက်ိဳးစီးပြားကုိေဆာင္ရြက္ရင္း မာရ္နတ္ကုိ ႏုိင္ေအာင္တုိက္ႏႈိင္လ်ွင္ ျမင့္ျမတ္သူမ်ား ျဖစ္လာ၏။ မာရ္နတ္ကုိႏုိင္ေအာင္မတုိက္ႏႈိင္သည့္အခါ ျမင့္ျမတ္သူမ်ားျဖစ္မလာေတာ့ပဲ မိမိအတြက္မိမိအက်ိဳးျပဳလုပ္ငန္းမ်ားကုိသာ လုပ္မိေလေတာ့၏။ အကယ္၍အသြင္သဏၭာန္အားျဖင့္ျမင့္ျမတ္သူဟုအထင္ေရာက္ေနေစကာမူ မာရ္နတ္၏တပ္ဦး၌က်ဆုံးသြားေသာ အတၱဝါဒီအျဖစ္သာအစစ္အမွန္ဘဝျဖစ္လာ၏။ မာရ္နတ္၏တပ္ဦးျဖစ္ေသာပထမတပ္မမွာ"ကာမ"တပ္ျဖစ္၏။

"ကာမ" တပ္တြင္ပါဝင္ေသာ အဓိကစစ္သူႀကီးမ်ားမွာ "ဝတၳဳကာမ"ႏွင့္္"ကိေလသာကာမ"တုိ႔ျဖစ္ပါသည္။ "ဝတၳဳကာမ"ဆုိသည္္မွာမုခ်အားျဖင့္ အာရုံေျခာက္ပါးကုိယူရ၏။ ပရိယာယ္အားျဖင့္ ပစၥည္းဥစၥာမ်ားပါဝင္၏။ ရာထူးဂုဏ္သိန္ မ်ားပါ၏။ ဘြဲ႔ထူးဂုဏ္ထူး မ်ားပါ၏။ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားမႈ႔မ်ားပါဝင္၏။ အလြန္ထက္ျမက္ေသာတန္ခုိးအာဏာမ်ားလည္းပါ၏။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ငါပုိင္အျဖစ္ သိမ္းပုိက္စရာသက္ရွိသက္မဲ႔အရာမ်ားစြာ ပါဝင္၏။ "အတၱ"၏ပုိင္ဆုိင္စရာမ်ားကုိ"အတၱနိယ"ဟုဆုိရ၏။

"ကိေလသာကာမ"ကုိအထူးဆုိရန္လုိမည္မဟုတ္ပါ။ "ဝတၳဳကာမ"မ်ားကုိသိမ္းပုိက္လုိသည့္မိမိ၏ "ေလာဘကိေလသာ"ပင္တည္း။ အဘယ္မည္ေသာျမင့္ျမတ္သူသည္ ဤတပ္မႏွင့္ရင္ဆုိင္တုိက္ရေသာအခါ ႀက့ံႀက့ံခံႏႈိင္ပါအ့ံနည္း။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေလာက၏အက်ိဳးကုိသယ္ပုိးေဆာင္ရြက္သူမ်ားသည္ ဤကာမတပ္မ၌ပင္ က်ဆုံးတတ္၏။ ထုိအခါသူ၏ ျမင့္ျမတ္ေသာအက်ိဳးျပဳလုပ္ငန္းသည္ ပ်က္စီးေလေတာ့၏။

မာရ္နတ္၏ ပထမတပ္မကုိတုိက္မည္ဆုိလ်ွင္"အာဇီဝပါရိသုဒၶိသီလ"သည္ အေရးႀကီးသည္။ အသက္ေမြးမႈ႕စင္ၾကယ္ ပါမွမာရ္နတ္၏တပ္မကုိႏုိင္ေအာင္တုိက္ႏႈိင္မည္ျဖစ္သည္။ "အာဇီဝ႒မကသီလ"ဟုလည္းဆုိသည္။ ၄င္းသီလကုိ လယ္တီဆရာေတာ္၏အလုိအရ"အာဒိျဗဟၼာစရိရကသီလ"ဟုဆုိသည္။

"ကာမဝတၳဳ"မ်ားကုိ "ေပစၥေဝကၡဏာ"ျဖင္႔ဆင္ျခင္သုံးစြဲလ်ွင္ မာရ္နတ္၏တပ္မကုိ ႏုိင္ေအာင္တုိက္ႏုိင္သည္။ "ကာမဝတၳဳ"မ်ားႏွင္႔ဆက္ဆံရာတြင္"သေႏၲာသ"တရားလက္ကုိင္ထားလ်ွင္ မာရ္နတ္ကုိမႏုိင္စရာမရွိ၊ႏုိင္မည္သာျဖစ္သည္။ "သေႏၲာသ"တရားကုိ သုံးမ်ိဳးခြဲ၍သိဖုိ႔လုိသည္။
၁။ယထာလာဘသေႏၲာသ
၂။ယထာဗလသေႏၲာသ
၃။ယထာသာရုပၸသေႏၲာသဟူ၍ သိရမည္ျဖစ္သည္။

အက်ဥ္းအားျဖင္႔"ကာမဝတၳဳ"ရွာေဖြရာတြင္ရွာေဖြသင္႔ေသာ"ကာမဝတၳဳ"ကုိရွာျခင္း၊ ရသင္႔ရထုိက္သေလာက္သာရယူလုိျခင္း၊ ရသည့္ပမာဏအတုိင္းသာေက်နပ္လက္ခံျခင္း၊ စနစ္တက်ခြဲေဝသုံးစြဲတတ္ျခင္းတုိ႔ျဖစ္ၾကသည္ ။

ေရႊဥမင္ ဆရာေတာ္၏ မာရ္နတ္ႏွင္႔တုိက္ခုိက္ပုံကုိ နမူနာယူသင္႔၏။ ဆရာေတာ္အား ၾကည္ညိဳေသာ ဒကာတစ္ဦးသည္ ဤသုိ႔ႏွလုံးသြင္းမိ၏။ ငါတုိ႔၏ဆရာေတာ္သည္ အလြန္ၾကည္ညိဳဖြယ္ျဖစ္သည့္ သိကၡာသုံးပါးႏွင္႔ ျပည့္စုံပါလ်ွက္ ဘာသာေရးသာသနာေရးကိစၥမ်ားေဆာင္ရြက္ရန္ ၾကြေရာက္ေတာ္မူရာတြင္ စီးစရာ ေမာ္ေတာ္ကား တစ္စင္းပင္မရွိျဖစ္ေခ်သည္။

ဆရာေတာ္၏သိကၡာသုံးပါးေလာက္မ်ွမရွိေသာ အျခားဆရာေတာ္မ်ားမွာ ကားႀကီးကားေကာင္းေတြႏွင္႔ ျဖစ္ေနသည္။ ဆရာေတာ္အတြက္ ေမာ္ေတာ္ကားတစ္စီး ဝယ္ယူလွဴဒါန္းႏႈိင္ေအာင္ငါႀကိဳးစားမည္ဟု ႏွလုံးသြင္းလ်ွက္ အလုပ္ကုိႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္သည္ဟုဆုိသည္။

မၾကာမီပင္ေမာ္ေတာ္ကားဝယ္ႏႈိင္သျဖင္႔ ဆရာေတာ္၏ ေက်ာင္းသုိ႔ေမာင္းယူသြားၿပီးဆရာေတာ္အား မိမိ၏ယာဥ္အလွဴကုိ ေလ်ွာက္ထားေသာအခါ ဆရာေတာ္က ဘုန္းႀကီးႏွင္႔ယာဥ္မပတ္သက္လုိဟုဆုိကာ လက္မခံႏႈိင္ေၾကာင္း မိန္႔သည္ဟုဆုိသည္။

ဒကာ၏မ်က္ႏွာမသာမယာျဖစ္၍ စိတ္မခ်မ္းမသာျဖစ္ေနပုံကုိ ရိပ္မိသိရွိေသာဆရာေတာ္သည္ ဒကာအား"ကုိင္းကုိင္းဒကာႀကီး လွဴခ်င္သပဆုိရင္လဲ လွဴတာေပါ႔"ဟုဆုိကာ အလွဴကုိလက္ခံလုိက္သည္ဟုဆုိသည္။

အလွဴအထေျမာက္ေသာအခါ ဆရာေတာ္က ဒကာအား"အခုဒီကားက ဘုန္းႀကီးကားျဖစ္သြားၿပီဆုိေတာ႔ဘုန္းႀကီးႀကိဳက္သလုိ လုပ္လုိ႔ရတယ္မဟုတ္လား"ဟုမိန္႔ေတာ္မူရာ ဒကာက ဝမ္းသာအားရျဖင္႔"မွန္လွပါ လုပ္လုိ႔ရပါတယ္ဘုရား"ဟုေလ်ာက္သည္။

"ဒီလုိဆုိ ဒီကားကုိ ဒကာျပန္ေမာင္းယူသြားေတာ႔ ဒကာ႔ကုိ ဘုန္းႀကီးစြန္႔လုိက္ၿပီ ၊ဘုန္းႀကီးသြားစရာရွိလုိ႔ လုိအပ္ရင္ ဒကာ႔ဆီအေၾကာင္းၾကားလုိက္ပါ႔မယ္"ဟု မိန္႔ၾကားသည္ဟူ၏။

ေတာင္ၿမိဳ႕ဂႏၶာရုံဆရာေတာ္သည္လည္း ေမြ႕ယာအလွဴကုိလက္ခံၿပီးေသာ္ ဓားႏွင္႔ခြဲ၍ အတြင္းမွေရျမွဳပ္မ်ားကုိ ထုတ္ပစ္သည္ဟုမွတ္ရဖူးသည္ ။

မင္းကြန္းဆရာေတာ္သည္လည္းဆန္အလွဴေတာ္မ်ားကုိလက္ခံၿပီး မာရ္နတ္ရဲ႕ဆန္ၿဖဴတပ္မႀကီးနဲ႔ တုိက္ပြဲဝင္ရေခ်ၿပီဟုဆုိလ်ွက္ အၿမဲတမ္းျပန္လည္စြန္႔ခဲ႔သည္ဟုဆုိပါသည္ ။

ဤသည္မွာ မာရ္နတ္၏ ပထမတပ္မပင္ ရွိေသးသည္။ ေနာက္ထပ္ တပ္မမ်ားလာရန္ မ်ားစြာက်န္ေသးသည္။

၂ ။ မာရ္နတ္၏ဒုတိယတပ္မ
မာရ္နတ္၏ ဒုတိယတပ္မကားမေမြ႔ေလ်ာ္ျခင္း "အရတိ" ျဖစ္၏။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ လူမ်ားစုသည္ မိမိတုိ႔၏ကုိယ္က်ိဳးစီးပြားလုပ္ငန္းမ်ား၌သာ ေမြ႔ေလ်ာ္တတ္ၾက၏။ အမ်ားအက်ိဳးျပဳလုပ္ငန္းမ်ား၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ျခင္းမရွိၾက။ အမွန္အားျဖင့္အရာရာတုိင္း၌ေမြ႔ေလ်ာ္ဖြယ္"ရတိ"သည္ရွိသည္သာျဖစ္၏။ ရွိသည္ဟူ၍ ယုံၾကည္အပ္၏။ ယုံၾကည္ရုံမ်ွႏွင့္မၿပီး။ "ရတိ"ကုိရွာလုိေသာ"ဆႏၵ"ရွိရဦးမည္။ "ဆႏၵ"ရွိရုံမ်ွႏွင့္မၿပီး ေတြ႔ေအာင္ရွာမည္ဟူေသာ ခုိင္မာေသာဆုံးျဖတ္ခ်က္"အဓိေမာကၡ"ရွိရဦးမည္။ "အဓိေမာကၡ"ရွိရုံမ်ွႏွင့္မၿပီးထက္သန္ေသာဇြဲလုံ႔လ"ဝီရိယ"ရွိရဦးမည္။ "ဝီရိယ"ရွိရုံမ်ွႏွင့္မၿပီး စနစ္တက်ရွာတတ္ေသာ အသိဉာဏ္"ပညာ"ရွိရဦးမည္။ ပညာ ရွိရုံမ်ွႏွင့္မၿပီးအစဥ္မေမ႔မေလ်ာ့ေသာ"သတိ"ျဖင့္သတိျပဳရွာမွသာ အမ်ားအက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္း၌ ေမြ႕ေလ်ာ္ဖြယ္"ရတိ"ကုိေတြ႕မည္ျဖစ္၏။ ထုိသုိ႔ရွာရာတြင္အဆင့္ျမင့္အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ဆုိလ်ွင္"ဣေျႏၵ"ငါးပါးကုိ ထုိက္သင့္သလုိ"ဣဒၶိပါဒ္"အျဖစ္ေရာက္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မွသာလ်ွင္"ရတိ"ကုိ ေတြ႕ႏႈိင္မည္ျဖစ္၏။ (သဒၶါ-သီလ-သမာဓိ-ပညာ-မန) ဣေျႏၵငါးပါး ထုိက္သင္႔သလုိ အစြမ္းထက္ပါမွ"ရတိ"ကုိေတြ႕ႏႈိင္၏။ မိမိအတြက္ဆုိလ်ွင္ ကာမ၌ေပ်ာ္ေမြ႕မႈ႕"ကာမရတိကုိေတြ႔၍ ေလာကအတြက္ဆုိလ်ွင္ တရားမ်ွတမႈ႕ႏွင္႔ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ႕
"ဓမၼရတိ"ကုိေတြ႔မည္ျဖစ္၏။ ပဋိသေႏၶ ဉာဥ္ ႏွင့္ စရုိက္ အလုိက္မိမိအက်ိဳးစီးပြား၌"ရတိ"ကုိေတြ႔၍ အမ်ားအက်ိဳးစီးပြား၌'ရတိ"ကုိ မေတြ႔သည္ကမ်ား၏။ မေမြ႔ေလ်ာ္ျခင္း"အရတိ"ကုိ ေတြ႔ေလေသာအခါ ထုိလုပ္ငန္းမွ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျပ၍ ေရွာင္ခြာသြားၾက၏။ ဤသည္ကုိပင္ မာရ္နတ္၏ ဒုတိယတပ္မ၌က်ဆုံးျခင္းဟူ၍ ဆုိရ၏။ အကယ္၍ အမ်ား၏အက်ိဳးစီးပြားအတြက္လုပ္ေသာလုပ္ငန္း၌"ရတိ"ကုိ ေတြ႔ေအာင္ရွာႏႈိင္သျဖင့္ မာရ္နတ္၏ဒုတိယတပ္မကုိ ႏုိင္သည္ဆုိေစဦး မာရ္နတ္၏ တတိယတပ္မႏွင့္ ေတြ႕ဖုိ႔ရွိေသး၏။

၃ ။ မာရ္နတ္၏တတိယတပ္မ
မာရ္နတ္၏တတိယတပ္မကား ငတ္မြတ္ျခင္း"ခုပၸိပါသာ"ျဖစ္၏။ မိမိအက်ိဳးစီးပြားကုိ ပဓာနမထားပဲ အမ်ား၏အက်ိဳးစီးပြားလုပ္သူဟူသမ်ွသည္ ငတ္မြတ္ျခင္း"ခုပၸိပါသာ"ကုိေတြ႔ရၿမဲျဖစ္၏။ အကယ္၍ငတ္မြတ္ျခင္း"ခုပၸိပါသာ"၏ဒဏ္ကုိမခံႏႈိင္သျဖင့္ အမ်ား၏အက်ိဳးစီးပြားကုိ အေယာင္ျပ၍ မိမိအက်ိဳးစီးပြားေဆာင္ရြက္မည္ဆုိပါလ်ွင္မာရ္နတ္၏ တတိယတပ္မ၌ က်ဆုံးသည္မည္ေပ၏။ မိမိအက်ိဳးစီးပြားေဆာင္ရြက္ျခင္းဆုိသည္မွာ အပူေဇာ္ခံရေအာင္ျပဳလုပ္ျခင္း ေနရာရေအာင္ျပဳလုပ္ျခင္း ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားေအာင္ျပဳလုပ္ျခင္း အျခားတစ္နည္းနည္းျဖင့္ မိမိအက်ိဳးအတြက္ရည္စူး၍ ျပဳလုပ္ျခင္းတုိ႔ျဖစ္ပါသည္။

၄ ။ မာရ္နတ္၏စတုတၳတပ္မ
မာရ္နတ္၏ ခုပၸိပါသာတပ္မကုိ ႏုိင္ေအာင္တုိက္ႏႈိင္သည္ဆုိပါစုိ႔။ မာရ္နတ္၏ စတုတၳတပ္မျဖစ္ေသာ ပ်င္းရိျခင္း"တႏၵီ"က ေစာင္႔ႀကိဳေနေပေသးသည္။ "ဓမၼတာ"အရ မိမိအက်ိဳးစီးပြားကုိပဓာနျပဳ၍ ေဆာင္ရြက္သူက အမ်ားစုျဖစ္၏။ အမ်ားအက်ိဳးစီးပြားကုိ ပဓာနျပဳ၍ ေဆာင္ရြက္သူက အနည္းစုသာျဖစ္၏။ ထုိအခါအမ်ားစု၏အားေပးကူညီပံ႔ပုိးမႈ႔ကုိမရျဖစ္တတ္၏။ အနည္းစုသည္ မႏုိင္ဝန္ကုိထမ္းရဘိသကဲ႔သုိ႔ျဖစ္၏။ ပင္ပန္းလွ၏။ ထုိအခါ ပဓာနလုပ္ငန္းမွ သက္သာသလုိေနခ်င္လာ၏။ သင့္ေလ်ာ္သလုိ အဆင္ေျပသလုိ ျဖစ္သလုိ လုပ္ခ်င္လာ၏။ အမ်ားစု၏ အားေပးကူညီမႈ႔ကုိ မရေသာအခါ အားႀကိဳးမာန္တက္မေဆာင္ရြက္ေတာ႔ပဲ သက္သက္သာသာ လုပ္ခ်င္လာ၏။ ဤသည္ကုိပင္ ပ်င္းရိျခင္း"တႏၵီ"ဟူ၍ဆုိရ၏။ ပ်င္းရိျခင္း"တႏၵီ"ဝင္လာလ်ွင္ မာရ္နတ္၏ စတုတၴတပ္မ၌ က်ဆုံးသည္မည္၏။

၅ ။ မာရ္နတ္၏ပဥၥမတပ္မ
အကယ္၍ပ်င္းရိျခင္း"တႏၵီ"ကုိႏုိင္ေစဦး မာရ္နတ္၏ ပဥၥမတပ္မႏွင့္ ေတြ႕ရန္ရွိ၏။ ပဥၥမတပ္မကား ငုိက္မ်ဥ္းျခင္း"ထိနမိဒၶ"ျဖစ္၏။ ပင္ပန္းလြန္းေသာအခါ စိတ္ဓာတ္ႀကံ့ခုိင္သျဖင့္ ပ်င္းရိျခင္းကုိႏုိင္ေစကာမူ ငုိက္မ်ဥ္းျခင္း"ထိနမိဒၶ" သည္ဝင္လာႏႈိင္၏။ မိမိ၏လုပ္ငန္း၌မလုပ္ပဲ ငုိက္မ်ဥ္းေနပါက မာရ္နတ္၏ ပဥၥမတပ္မျဖစ္ေသာ"ထိနမိဒၶ"၌ က်ဆုံးသည္ မည္၏။

၆ ။ မာရ္နတ္၏ဆ႒မတပ္မ
အကယ္၍ ငုိက္မ်ဥ္းျခင္းထိနမိဒၶကုိ ႏုိင္သည္ဆုိေစဦး ဆ႒မတပ္ႏွင့္ေတြ႔မည္ျဖစ္၏။ ဆ႒မတပ္မကား ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္း"ဘီရူ"ျဖစ္၏။ ခႏၶာကုိယ္ကလည္း ပင္ပန္းအနားယူခ်ိန္လည္း မရေသာအခါ ေနမေကာင္းထုိင္မသာျဖစ္လာၿပီး ေၾကာက္ရြံ႕မႈ႔"ဘီရူ"ဝင္လာ၏။ ေၾကာက္ရြံ႕မႈ႕ဘီရူေၾကာင့္ မိမိလုပ္ငန္းကုိဆက္မလုပ္ပါက မာရ္နတ္၏ ဆ႒မတပ္၌ က်ဆုံးသည္မည္၏။ အမွန္မွာအမ်ားအက်ိဳးေဆာင္ရြက္ေသာစိတ္သည္ ႏွယ္ႏွယ္ရရ ကုသုိလ္စိတ္မဟုတ္။ အလြန္အင္အားႀကီးမားေသာစြမ္းရည္ရွိသည့္ ကုသုိလ္စိတ္ျဖစ္၏။ ထုိကုသုိလ္စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ စိတၲဇရုပ္မ်ားသည္ က်န္းမာေရးပ်က္ျပားေစမည့္ အႏၲရာယ္စိတၲဇရုပ္မ်ားကုိ ပယ္ႏႈိင္သည္သာ ျဖစ္၏။ ေၾကာက္ရြံ႕မႈ႔"ဘီရူ"ျဖစ္စရာ အေၾကာင္းမရွိ။ ေဝဘူဆရာေတာ္ႀကီး၏မိန္႔မွာခ်က္မွာ မွတ္သားစရာ ေကာင္းလွ၏။ အက်ိဳးမဲ႔ေသျခင္းမ်ိဳးျဖင့္ေသခဲ႔ရေသာဘဝေပါင္းကား မ်ားလွေပၿပီ။ ယၡဳလုိ အက်ိဳးရွိရွိေသျခင္းမ်ိဳး မေသခဲ႔ရဘူးေသး။ အက်ိဳးရွိရွိေသခ်င္ေနသည္မွာၾကာလွၿပီ ေသပါေစနည္းနည္းမွမေလ်ာ႔ဟူေသာခံယူခ်က္ျဖင္႔သာ လုပ္ပါက"ဘီရူ"ကုိမေအာင္ျမင္ႏႈိင္စရာဘာမ်ွမရွိ။ အမွန္မွာ ေၾကာက္ရြံ႕မႈ႔"ဘီရူ"သည္"ငါ"ရွိေန၍သာ ျဖစ္ေပၚလာႏႈိင္ျခင္း ျဖစ္၏။ "ငါ"မရွိလ်ွင္"ဘီရူ"သာမက အျခားေသာမာရ္နတ္၏တပ္မ်ားကုိလည္း ႏုိင္မည္ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္အေရးအႀကီးဆုံးအခ်က္အေနျဖင့္ အစဥ္သတိျပဳရန္ကား မည္သည့္လုပ္ငန္းကုိလုပ္လုပ္"ငါ"ကုိ ပါဝင္မလာေအာင္ အကယ္၍ ပါဝင္လာပါကလည္း"ငါ"ကုိ ဦးစားမေပးမိေအာင္ လုပ္တတ္ဖုိ႔လုိ၏။ ငါ အစား သူ ကုိဦးစားေပးလုပ္မည္ဆုိလ်ွင္ မာရ္နတ္၏ ဆ႒မတပ္မ"ဘီရူ"ကုိႏုိင္မည္ပင္ျဖစ္၏။

၇ ။ မာရ္နတ္၏သတၱမတပ္မ
မာရ္နတ္၏ဆ႒မတပ္မ"ဘီရူ"ကုိႏိုင္သည္ ဆုိေစဦး။ သတၱမတပ္မ ျဖစ္ေသာ ယုံမွားမႈ႔"ဝိစိကိစၧာက"ေစာင့္ ႀကိဳေနေပသည္။ လုပ္ငန္းမ်ားကုိလုပ္ရာ၌ မည္သည့္လုပ္ငန္းကုိလုပ္လုပ္ မိမိတုိ႔ ရည္ရြယ္ထားသည့္အတုိင္း ျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္မည္။ အေၾကာင္းတရားမ်ားျပည့္စုံေသာအခါ အက်ိဳးတရားသည္ေပၚေပါက္လာရ၏။ ဤသည္မွာ အေၾကာင္းအက်ိဳးဆက္သြယ္မႈ႔အရ ဓမၼတာသေဘာျဖစ္၏။ မွန္ကန္ေသာအေၾကာင္းတရားမ်ားျပည့္စုံလာရန္ အျမင္မွန္မႈ႔ဒိ႒ိိဝိသုဒၶိသည္ အေရးပါ၏။ အျမင္မွန္မႈ႔(ဒိ႒ိဝိသုဒၶိ)သည္ စိတ္ဓာတ္ျဖဴစင္မႈ႔"စိတၱဝိသုဒၶိ"ရွိမွ ျဖစ္ႏႈိင္၏။ စိတ္ဓာတ္ျဖဴစင္မႈ႔သည္ ကုိယ္က်င့္သိကၡာျမင့္မားမႈ႔"သီလဝိသုဒၶိ"ရွိမွ ျဖစ္ႏႈိင္၏။ ကုိယ္က်င့္သိကၡာျမင့္မားမႈ႔သည္ ငါႏွင့္ငါ့အက်ိဳး(အတၱႏွင့္အတၱနိယ)ဖယ္ရွားထားႏႈိင္မႈ႕"စိတၱပရိေယာဒါပန" ရွိမွသာ ျဖစ္ႏႈိင္၏။ ဂႏၶာရုံဆရာေတာ္သည္ဤသည္ကုိရည္ရြယ္၍ "စိတ္ေကာင္းရွိဖို႔ပဓာန" ဟုမိန္႔ခဲ႔ဟန္ရွိပါသည္။ ဤသုိ႔ေဆာင္ရြက္လ်င္လုပ္ငန္းမ်ားကုိအလင္း"ဝိဇၨာ"ေအာက္၌လုပ္သည္ဟုဆုိရ၏။ သုိ႕မဟုတ္ပါကအေမွာင္"အဝိဇၨာ" ေအာက္၌လုပ္သည္ဟုဆုိရ၏။လယ္တီဆရာေတာ္၏ ေဝါဟာရ ျဖင့္ဆုိရ လ်င္ေမွာင္တြင္းသားတုိ႔၏လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ဟုဆုိရမည္ျဖစ္၏။ "အႏၶီဘူေတာ အယံ ေလာေကာ"အရ ေလာက သည္ဓမၼတာအားျဖင့္ အေမွာင္ထဲ ၌သာလုပ္ငန္း ကုိ လုပ္တတ္၏။ အမ်ားအက်ိဳးစီးပြား အတြက္ေဆာင္ ရြက္လ်ွင္"တႏုေကတၳ ဝိပႆတိ" အရအလင္းထဲ၌လုပ္သည္မည္၏။ ေအာင္ျမင္မႈ႔မေအာင္ျမင္မႈ႔ႏွင့္ပတ္သက္၍ယုံမွားမႈ႔"ဝိစိကိစၧာ"ျဖစ္စရာဘာမ်ွမလုိ။ ဦးတည္ခ်က္ႏွင့္လုပ္နည္းလုပ္ဟန္မွန္ဖုိ႔သာလုိသည္။ ပန္းတုိင္သုိ႔ေရာက္မည္ကားဧကန္ျဖစ္၏။ အခ်ိန္ကာလႏွင့္ပတ္သက္၍သာေျပာစရာရွိပါ၏။ အေၾကာင္းတရားမ်ားျပည့္စုံေသာအခါပန္းတုိင္ကုိေရာက္မည္သာျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင္႔အမ်ားအက်ိဳးအတြက္စိတ္ေကာင္းျဖင္႔လုပ္မည္ဆုိလ်ွင္မာရ္နတ္၏သတၱမတပ္မျဖစ္ေသာ"ဝိစိကိစၧာ"ကုိႏုိင္ေအာင္တုိက္ႏႈိင္မည္သာျဖစ္၏။

၈ ။ မာရ္နတ္၏အ႒မတပ္မ
မာရ္နတ္၏သတၱမတပ္မ"ဝိစိကိစၧာ"ကုိႏုိင္ေအာင္တုိက္ႏႈိင္သည္ဆုိေစဦးမာရ္နတ္၏အ႒မတပ္မျဖစ္ေသာေက်းဇူးကန္းမႈ႔"မကၡ"ႏွင့္တစ္စင္ေထာင္မႈ႔"ထမၻ"တုိ႔ ကုိေတြ႔ရဦးမည္ျဖစ္သည္။ လုပ္ငန္း၏ေအာင္ျမင္ရိပ္ကုိေတြ႔သည္ႏွင့္ေရွ႕သြားပုဂၢိဳလ္တုိ႔၏ေက်းဇူးကုိအသိအမွတ္မျပဳႏႈိင္ျဖစ္လာတတ္သည္။ဤတပ္မသည္အျခားေသာတပ္မမ်ားထက္ပုိ၍သိမ္ေမြ႔သည္။အတုိက္ခံရမွန္းမသိလုိက္ပဲက်ဆုံံးတတ္သည္။"အပၸမာဒ"တရားကုိလက္ကုိင္မထားႏႈိင္လ်ွင္ဤတပ္၌ဧကန္က်ဆုံးဖုိ႔ရွိ၏။အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးသည္ ေဘးေတာ္ဘုိးေတာ္မ်ားကုိ အထင္ေသးေသာစိတ္ ေစာ္ကားလုိေသာစိတ္ျဖင့္မဟုတ္ပဲသေဘာရုိးျဖင့္ျပစ္မွားဖူး၏။သုိ႔ရာတြင္မာရ္နတ္ကမူသေဘာရုိးလားသေဘာဆန္းလားဟုမတြက္ေမ႔ေလ်ာ့သူကုိမညွာမတာေခ်မႈန္းဖုိ႔မွာသူ၏လုပ္ငန္းျဖစ္၏။အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးသည္သူ၏ယုံၾကည္ခ်က္အတုိင္းသာႏႈတ္ျမြက္ျခင္းျဖစ္ပါ၏။ "ေဘးေတာ္ဘုိးေတာ္မ်ားသည္ ငါ့ေလာက္ဘုန္းမႀကီး" ဟုဆုိမိသည္ႏွင့္တစ္ၿပိဳင္နက္အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီး၏မ်က္စိမ်ားကြယ္ေလသည္ဟုရာဇဝင္ဆရာတုိ႔ဆုိကုန္၏။ ေမ႔ေလ်ာ့ျခင္း"ပမာဒ" တရားျဖင့္တုိက္ပြဲဝင္ေနသူမ်ားသတိထားဖုိ႔လုိပါသည္။မေမ႔မေလ်ာ့ျခင္း"အပၸမာဒ" တရားကုိလက္ကုိင္ထားႏႈိင္မွွမာရ္နတ္၏အ႒မတပ္မျဖစ္ေသာ သူ႔ေက်းဇူးကုိေခ်ဖ်က္မႈ႔"မကၡ"ႏွင့္မိမိကုိယ္ကုိတစ္စင္ေထာင္မႈ႕"ထမၻ"တုိ႔ကုိအႏုိင္တုိက္ ႏႈိင္မည္ျဖစ္ပါသည္။

၉ ။ မာရ္နတ္၏နဝမတပ္မ
မာရ္နတ္၏အ႒မတပ္မ ကုိႏုိင္ေအာင္တုိက္ႏႈိင္သည္ဆုိေစဦး မာရ္နတ္တြင္နဝမတပ္မသည္ရွိေသး၏။ နဝမတပ္မကားတြယ္တာျခင္း"တဏွာ"ႏွင့္အထင္ႀကီးျခင္း"မာန"တုိ႔ျဖစ္ၾက၏။ မည္သူမဆုိလုပ္ငန္းမ်ားကုိလုပ္ရာ၌ ေအာင္ျမင္သည္ႏွင့္အမ်ွ မိမိပတ္လည္တြင္ပရိႆတ္မ်ားဝုိင္းဝုိင္းလည္လာ၏။လာဘ္သပ္ပကာမ်ားျဖင့္ပူေဇာ္ၾက၏။အေလးျပဳၾက၏။ဦးတုိက္ၾက၏။ဦးညြတ္ၾက၏။ဘာေျပာေျပာဘာလုပ္လုပ္ၾသဘာေပးၾက၏။ေခတ္ၿပိဳင္တြင္အတူမရွိသူဟုဆုိၾက၏။ကယ္တင္ရွင္အျဖစ္ခ်ီးပသူေတြမနည္းမေနာရွိ၏။ ေျပာရလ်ွင္ထုိအေျခအေနတြင္ေတြ႔ႀကံဳရမႈ႔မွန္သမ်ွမွာအားလုံးမက္ေမာစရာဂုဏ္ယူစရာမ်ားသာျဖစ္၏။ေအာင္ျမင္မႈ႔ျမင့္မားလာေလေလအနားသုိ႔ကပ္လာေသာပရိသတ္မွာလည္းအမ်ိဳးအစားစုံေလေလျဖစ္၏။အမွန္အားျဖင့္မက္ေမာစရာဂုဏ္ယူစရာမ်ားမွာမိမိကုိသတ္မည့္မာရ္နတ္၏ဘက္ေတာ္သားမ်ားသာလ်ွင္ျဖစ္၏။ မိမိ၏ဘက္ေတာ္သားဟုအထင္မွားၿပီးတြယ္တာမိလ်ွင္ျဖစ္ေစမိမိကုိပူေဇာ္သင့္ေပသည္ဟုအထင္ေရာက္မိလ်ွင္ျဖစ္ေစမာရ္နတ္၏နဝမတပ္၌က်ဆုံးသည္မည္၏။မာရ္နတ္၏နဝမတပ္မသည္မိမိလုပ္ငန္း၌က်ြမ္းက်င္လိမၼာ၏။မာရ္နတ္၏နဝမတပ္မကုိတုိက္မည္ဆုိလ်ွင္ငါႏွင့္ငါ့ဥစၥာ"အတၱႏွင့္အတၱနိယ"ကုိတတ္ႏႈိင္သေလာက္လ်စ္လ်ဴရႈ႕ထားရ၏။သာယာဖြယ္မ်ားကုိလ်စ္လ်ဴရႈ႕ႏႈိင္ေသာ"ဥေပကၡာ"ျဖင့္သာမာရ္နတ္၏"နဝမတပ္မ"တဏွာႏွင္႔မာန"ကုိႏုိင္ေအာင္တုိက္ႏႈိင္၏။ဤေနရာ၌"ဥေပကၡာ"ကုိလ်စ္လ်ဴရႈ႕မႈ႔ႏွင့္ေလာကဓံတရားမ်ားအေပၚအညီအမ်ွထားႏႈိင္မႈ႔တုိ႔ကုိဆုိပါသည္။ု

၁၀ ။ မာရ္နတ္ ၏ ဒႆမ တပ္မ
မာရ္နတ္၏ဒႆမတပ္မသည္ရွိေသး၏။ဒႆမတပ္မတြင္မိမိကုိယ္မိမိခ်ီးေျမွာက္ေျပာဆုိျခင္း(အတၱဳကၠံသန)ႏွင့္သူတစ္ပါးကုိႏွိမ့္ခ်ေျပာဆုိျခင္း(ပရဝမၻန)တုိ႔ပါဝင္၏။ထုိတပ္မသည္လည္းေအာင္ျမင္ေအာင္တုိက္ႏႈိင္ဖုိ႔ခက္ခဲ၏။မိမိဂုဏ္ကုိထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိသူကုိသူယုတ္ဟူ၍ပင္ေလာကနီတိ၌ေဖာ္ျပထား၏။အမွန္အားျဖင့္ဤေလာက၌ႏွိမ္႔ခ်ေျပာဆုိေလာက္ေအာင္အသုံးမက်သည့္သက္ရွိသက္မဲ႔ဟူ၍မရွိ။အသုံးမခ်တတ္ျခင္းသာရွိ၏။အသုံးျပဳပုံလြဲမွားျခင္းသာရွိ၏။အသုံးမက်ျခင္းအသုံးမဝင္ျခင္းသည္မရွိ။

သုိ႔ျဖစ္ပါလ်ွက္လက္ေတြ႔ဘဝ၌လူ႔ေလာကသည္မိမိကုိယ္ကုိခ်ီးေျမွာက္လ်ွက္သူတစ္ပါးကုိႏွိမ္႔ခ်ဆက္ဆံတတ္ၾကသည္။မာရ္နတ္၏ပရိယာယ္ကုိမသိမျမင္ႏႈိင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္လည္းရွိ၏။သိျမင္ပါလ်ွက္လက္နက္ေကာင္းကုိေဆာင္မထားႏႈိင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္လည္းရွိ၏။မာရ္နတ္၏ဒႆမတပ္မကုိအႏုိင္တုိက္ဖုိ႔ဆုိလ်ွင္"ကတညုတ"မ်က္စိရွိဖုိ႔လုိ၏။"ကတညုတ"မ်က္စိျဖင့္ၾကည့္လ်ွင္ေလာကရွိအရာရာသည္သူ႔ေနရာႏွင့္သူအသုံးက်သည္ခ်ည္းျဖစ္၏။မာရ္နတ္၏ဒႆမတပ္မကုိအႏုိင္တုိက္ႏႈိင္ဖုိ႔ဆုိသည္မွာအလြန္ခက္ခဲ၏။ေလာကကုိ"ကတညုတ"မ်က္စိျဖင့္ၾကည့္တတ္ဖုိ႔ဆုိသည္မွာလြန္စြာခက္ခဲ၏။အရာရာကုိတန္းတူထားမိလ်ွင္"ကတညုတ"မဂၤလာပ်က္၏။အသုံး ျပဳပုံမွန္ကန္မႈ႔မရွိလ်ွင္ေဘးဒုကၡျဖစ္တတ္၏။အသုံးခ်ပုံမွားယြင္းလ်ွင္ေဆးေၾကာင့္ျဖစ္ေသာေရာဂါသည္အကုရခက္သလုိေဆးကုိမွိဝဲေလေရာဂါသည္းေလျဖစ္တတ္၏။သက္မဲ႔ေလာကရွိအရာဝတၳဳမ်ားကုိလည္းသူ႔ေနရာႏွင့္သူအသုံးခ်တတ္ဖုိ႔လုိ၏။ခ်ဳံႏြယ္ပိတ္ေပါင္းကုိေနရာတကာတြင္ရွင္သန္ခြင့္ေပးလုိ႔မရ။ရွင္းသင့္လ်ွင္ရွင္းရ၏။ထားသင့္လ်ွင္ထားရ၏။အရိပ္ရသစ္ပင္မ်ားကုိျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ရ၏။ထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရ၏။သက္ရွိမ်ားႏွင့္ပတ္သက္လ်ွင္ပုိ၍အထူးသတိထားသင့္၏။မွားယြင္းေဆာင္ရြက္မိလ်ွင္အက်ိဳးမျဖစ္ရုံမ်ွမကမ်ားစြာဆုံးရႈံးရတတ္၏။ပုထုဇဥ္တုိ႔၏အသိမ်ားမွာအရိယာတုိ႔၏နယ္တြင္သစၥာမထုိက္ေစကာမႈပုထုဇဥ္သိစရာမ်ားႏွင့္ပုထုဇဥ္အသိမ်ားမွာပုထုဇဥ္တုိ႔၏နယ္ပယ္တြင္သစၥာထုိက္၏။ေလာက ကုိၾကည့္ရာတြင္အားလုံးကုိတစ္တန္းတစ္စားတည္း ထား၍ ၾကည့္ရမည္ မဟုတ္။ပုထုဇဥ္အေနျဖင့္တစ္ခုတည္းကုိျမင္တတ္သည့္"အေဘဒ"အျမင္သည္မရွိ။မိမိ၌ မရွိေသာ အျမင္ျဖင့္ လုပ္ေဆာင္လ်ွင္အျမင္ႏွင့္အလုပ္ တစ္ေျဖာင့္တည္း မျဖစ္ႏႈိင္။"သုဟုဇု" ဟုေခၚေသာရုိးဂုဏ္ပ်က္သျဖင့္ "သစၥာ"လည္းပ်က္ေတာ့၏။အေျပာ တစ္ျခား အလုပ္တစ္ျခားျဖစ္ရေတာ့၏။ပုထုဇဥ္တုိ႔၏သိစရာမ်ားႏွင့္အသိသည္အမ်ားကုိျမင္သည့္"ေဘဒ"သေဘာရွိ၏။

ေလာကကုိၾကည့္ရာတြင္
၁။ကာလဓမၼ
၂။ေဒသဓမၼ
၃။ကုလစာရဓမၼ
၄။သီလဓမၼ
၅။သမထဓမၼ
၆။ဝိပႆနာဓမၼ တုိ႔အရၾကည့္ရ၏။

ဤသုိ႔ၾကည့္ျခင္းမွာဘက္လုိက္ေသာသေဘာမ်ိဳးသုိ႔သက္ေရာက္ျခင္းမရွိ။ေက်းဇူးႏွင့္ဂုဏ္ကုိသိတတ္ျခင္း"ကတညုတ"သေဘာမ်ိဳးသာျဖစ္၏။ထုိသေဘာမ်ိဳးျဖင့္မၾကည့္လ်ွင္မရုိးေျဖာင့္ေသာအျမင္ပင္ျဖစ္၏။ကံသုံးပါးတစ္ေျဖာင့္တည္းမက်ေသာေၾကာင့္သစၥာပ်က္၏။ေက်းဇူးရွိသူကုိေက်းဇူးမဲ႔သူႏွင့္တစ္တန္းစားတည္းထားမိလ်ွင္မဂၤလာပ်က္၏။မာရ္နတ္၏ဒႆမတပ္မကုိႏုိင္ေအာင္တုိက္ဖုိ႔ဆုိလ်ွင္"ကတညုတ"လက္နက္ပါမွျဖစ္ႏႈိင္၏။ကတညုတ လက္နက္ျဖင့္တုိက္လ်ွင္မာရ္နတ္၏ဒႆမတပ္မကုိလည္းႏုိင္ေအာင္တုိက္ႏႈိင္မည္သာျဖစ္၏။

(က)ကာလဓမၼ
ကာလဓမၼအရ ေခတ္ကုိၾကည့္ရ၏။ကာလသည္တရားကုိေစာင့္ေသာေခတ္(ကာလသမၸတၱိ)ျဖစ္လ်ွင္ကတညုတမဂၤလာကုိအထူးအားထုတ္စရာမလုိအလြယ္ႏွင့္ပင္မာရ္နတ္ကုိႏုိင္ႏႈိင္၏။တရားကုိမေစာင့္ေသာေခတ္(ကာလဝိပၸတၱိ)ျဖစ္လ်ွင္ကတညုတမဂၤလာျဖစ္ဖုိ႔ခဲယဥ္း၏။အထူးဝါယမစုိက္ထုတ္၍အသိ္ဉာဏ္ရွိရွိလုပ္ေဆာင္ႏႈိင္မွသာကတညုတျဖစ္ႏႈိင္၏။သစၥာကုိနားမလည္၍အမွန္ဟုထင္ရသည့္မိမိသေဘာအတုိင္းေဆာင္ရြက္ပါကသစၥာပ်က္သည္။မဂၤလာပ်က္သည္။ယၡဳေခတ္အခါသည္ကာလဝိပၸတိၱေခတ္ဟုဆုိရမည္။တရားကုိေစာင့္ခ်င္သူနည္းလြန္း သည္။အထူးစဥ္းစဥ္းစားစားဝါယမစုိက္ထုတ္ေဆာင္ရြက္ပါမွမာရ္နတ္၏တပ္မကုိႏုိင္မည္ ျဖစ္၏။

(ခ)ေဒသဓမၼ
ေဒသ ဓမၼ အရႏုိင္ငံကုိၾကည့္ရ၏။ႏုိင္ငံသားအဆင္႔ကုိၾကည့္ရ၏။အားလုံးတစ္တန္းစားတည္းထား၍မရ။ဤသုိ႔က်င့္သုံးမႈ႔သည္မိမိတစ္ႏုိင္ငံတည္းမဟုတ္။ႏုိင္ငံတုိင္းပင္ျဖစ္၏။ေပါ့ေပါ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့ေဆာင္ရြက္ေသာႏုိင္ငံမ်ားတြင္ေဆးေၾကာင့္ျဖစ္ေသာအနာသည္ကုသရခက္သကဲ႔သုိ႔ေဆးကုိမွီဝဲေလေရာဂါသည္းေလျဖစ္တတ္၏။

(ဂ)ကုလစာရဓမၼ
"ကုလစာရဓမၼ" အရေလာကကုိၾကည့္ရာ၌အမ်ိဳးကုိလည္းၾကည့္ရ၏။အမ်ိဳးကုိၾကည့္ရာ၌အေျခ ခံအားျဖင့္လူမ်ိဳးကုိလည္းၾကည့္ရ၏။လူမ်ိဳး၏အစဥ္အလာယဥ္ေက်းမႈ႔ကုိလည္းၾကည့္ရ၏။ပဓာနအားျဖင့္တရားရွိသူႏွင့္တရားမရွိသူတရားက်င့္သူႏွင့္တရားမက်င့္သူတန္းတူ ထား၍မရ။"ကုလစာရဓမၼ"၏အခ်ိဳးအဆအလုိက္သာရႈ႕ျမင္ရ၏။"ကုလစာရ ဓမၼ"အရလူတုိင္းလူတုိင္းမိမိကုိယ္မိမိတာဝန္ခံႏႈိင္ေသာခံယူခ်က္ရွိဖုိ႔လုိ၏။ပုထုဇဥ္အားေလ်ာ္စြာအသိႏွင့္ခံယူခ်က္သည္တစ္ထပ္တည္းက်ဖုိ႔ခဲယဥ္း၏။လူ႔သမုိင္းတစ္ေလ်ာက္လုံးတြင္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္အာမခံႏႈိင္ေသာခံယူခ်က္မွာမိမိအျပဳအမူကုိမိမိတာဝန္ယူျခင္းပင္ျဖစ္၏။ဤသည္ကုိပင္"အတၱာဟိ အတၱေနာ နာေထာ"ဟုဆုိရ၏။မိမိသေဘာအတုိင္းျပဳလုပ္မႈ႔မ်ားကုိတာဝန္ယူသည္ဆုိေစဦး အသိႏွင့္ခံယူခ်က္တစ္ထပ္တည္းမက်ေသာသေဘာႏွင့္မိမိတစ္ဦးတည္း၏မွန္ကန္ေနမႈ႔သေဘာ(ပါရိဘာသိကသစၥာ)ျဖစ္လ်ွင္ေလာက အတြက္ မၿငိမ္းခ်မ္းဖြယ္ျဖစ္ ရ၏။ဤသည္ကုိကုစားႏႈိင္ရန္အတြက္လူတုိင္းလူတုိင္းအေျခခံက်င့္ဝတ္ အေနျဖင့္ ကံႏွင္႔ ကံ ၏ အက်ိဳးကုိယုံၾကည္ ဖုိ႔လုိ၏။ကံႏွင္႔ကံ၏အက်ိဳးကုိ ယုံၾကည္ခ်က္ခံယူခ်က္အျဖစ္တည္ေဆာက္ႏႈိင္မွသာသက္ရွိသတၱဝါအခ်င္းခ်င္းကုိယ္ခ်င္းစာတတ္လာမည္ျဖစ္၏။သုိ႔မဟုတ္ပါကအခ်ိန္မေရြးထေပါက္ကြဲႏႈိင္ေသာမုိင္းဗုံးတစ္လုံးကုိဖင္ခုထုိင္ေနရသလုိသာျဖစ္၏။က ံႏွင္႔ ကံ၏ အက်ိဳး ကုိယုံၾကည္ မႈ႕အား"ကမၼႆကတာသမၼာဒိ႒ိ"ဟူ၍ဆုိ၏။"ကမၼႆကတာသမၼာဒိ႒ိ"ကုိလည္း"သာသနိက"ႏွင့္"ဗာဟီရက"ဟူ၍ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စားခြဲျခားသိဖုိ႕လုိေသး၏။ဤေနရာ၌သာသနာေတာ္အတြက္သီးျခားဆုိရန္မရွိသျဖင့္ သာသနာပတြင္ျဖစ္ေသာ"ကံ ႏွင္႔ ကံ၏အက်ိဳးကုိယုံၾကည္မႈ႕"ဗာဟီရက ကမၼႆကတာ သမၼာဒိ႒ိ"ကုိသာဆုိလုိရင္းျဖစ္၏။အားမနာတမ္းဆုိရပါလ်င္ကံႏွင္႔ကံ၏အက်ိဳးကုိမယုံၾကည္သည္ႏွင့္တစ္ၿပိဳင္နက္မည္သူမဆုိအမွားအယြင္းႀကီးႀကီးမားမားကုိတစ္ခ်ိန္မဟုတ္တစ္ခ်ိန္တြင္လုပ္မည္သာျဖစ္၏။ဤသည္ကုိရည္ရြယ္၍ေလာကကုိတစ္ တန္းစား တည္းၾကည့္လုိ႔မရ။ကံ၏အခ်ိဳးအဆအလုိက္သာအမ်ိဳးကုိလည္းၾကည့္ရ၏။အစဥ္ အလာ ယဥ္ေက်းမႈ႕ကုိလည္းၾကည့္ရ၏။တရားက်င့္မႈ႔မက်င့္မႈ႔ တရားရွိမႈ႔မရွိမႈ႔ ကုိလည္းၾကည့္ရ၏။သုိ႔မွသာေလာကၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္လုပ္ေဆာင္ႏႈိင္မည္သာျဖစ္၏။

(ဃ)သီလဓမၼ
သီလဓမၼအရ ေလာကကုိၾကည့္ရာတြင္လည္းအရာရာကုိတန္းတူထား၍ၾကည့္လုိ႔မရ။သီလအရအက်င့္ႏွင့္စည္းကမ္းသည္ပဓာနအားျဖင့္ပါဝင္ပါသည္။အက်င့္ႏွင့္စည္းကမ္းသည္လည္းလူသားတစ္ဦးအေနျဖင့္မိမိႏွစ္သက္သလုိအက်င့္ကုိက်င့္ႏႈိင္၏။မိမိႀကိဳက္သလုိစည္းကမ္းသတ္မွတ္ႏႈိင္၏။မိမိ၏အက်င့့္္ႏွင့္စည္းကမ္းသည္မွန္ခ်င္မွမွန္မည္ေကာင္းခ်င္မွေကာင္းမည္ျဖစ္ေသာ္လည္းမိမိတစ္ဦးတည္းအတြက္ျပႆနာမရွိ။လူ႔အဖြဲ႔အစည္းႏွင့္ေနထုိင္မည့္သူသည္ ဤသုိ႔ျပဳလုပ္၍မရ။မိမိ၏ပုဂၢလိကဘဝကုိစြန္႔လြတ္၍အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း ၌အဖဲ႔ြအစည္း၏ စည္းကမ္းကုိပဓာနအားျဖင့္လုိက္နာရ၏။သုိ႔မွသာေလာကသည္ေရွ႕ခရီးကုိအဆင္ေျပေျပ ခရီး ဆက္ႏႈိင္မည္ျဖစ္၏။မိမိတုိ႔တစ္ဦးခ်င္းအေနျဖင့္လူသားသည္အက်င့္ႏွင့္စည္းကမ္းကုိမိမိ၏ "အာသယ အႏုသယ"ႏွလုံးသြင္းဉာဥ္အလုိက္ႏွင့္စရုိက္(စရိတ=ဤဘဝ ၌အျဖစ္မ်ားေသာသေဘာ)အလုိက္သာသတ္ မွတ္တတ္ၾက၏။ဤသုိ႔ေသာ သေဘာ မ်ား ကုိေရွး ဆရာမ်ား သည္သေႏၶဟုလည္းေကာင္းဗီဇဟုလည္းေကာင္းေန႔စဥ္သုံးစကားမ်ားထဲအထိေရာက္ရွိေအာင္စြမ္းေဆာင္ႏႈိင္ခဲ႔ၾကပါသည္။သေႏၶႏွင့္ဗီဇ၏အက်ိဳးဆက္မ်ားမွာလူပုဂၢိဳလ္ကုိလုိက္၍ေကာင္းသည္လည္းရွိ၏။ဆုိးသည္လည္းရွိ၏။လူ႕အဖဲြ႕အစည္းတစ္ခုလုံးအတြက္ဆုိပါမူတစ္ခါတစ္ရံ၌ သာ ေကာင္းသူ မ်ားတတ္၍ လူဆုိးမ်ား ကုိသာအၿမဲတစ္ေစလုိေတြ႔ေနရတတ္၏။ဤသည္ကုိ
ရည္ရြယ္ ၍ ျမတ္စြာဘုရား သည္"အႏၶီဘူေတာအယံေလာေကာ" ဟုမိန္႔ေတာ္မူခဲ႔ပါသည္။လူ႔သဘာဝသည္ဤသုိ႔ေသာသေဘာရွိေနသျဖင့္ေရွ႕သုိ႔ခ်ီတက္ႏႈိင္ရန္လူသားအခ်င္းခ်င္းအျပန္အလွန္ထိမ္းညိွေရးသည္ပုိ၍ပဓာနက်လာ၏။လူ႕ အဖဲြ႕အစည္း အတြက္ လူမႈ႕ပဋိညာဥ္(Social contract)မွာႏုိင္ငံေတာ္အဆင့္ထိအလြန္အေရးပါသည္။ပြင့္လင္းလြတ္လပ္မႈ႔ႏွင့္လူမ်ားစု၏သေဘာဆႏၵသည္လူမႈ႔ေရးပဋိညာဥ္ကုိေကာင္းေအာင္ၿငိမ္းခ်မ္းေအာင္ေဆာင္ရြက္ႏႈိင္သည္။

လူမ်ားစု၏သေဘာဆႏၵကုိလူနည္းစုက ေလးစားလုိက္နာရသည္။လူနည္းစု၏သေဘာဆႏၵကုိလူမ်ားစုကေလးစားရသည္မွန္ေသာ္လည္းလုိက္နာေဆာင္ရြက္ရန္အေၾကာင္းတစ္စုံတစ္ရာမရွိေခ်။

အျပန္အားျဖင့္လူနည္းစု၏သေဘာဆႏၵႏွင့္ထင္သာျမင္သာမရွိမႈ႔တုိ႔ကုိတရားဝင္အာဏာႏွင့္တရားဝင္ဥပေဒျဖစ္ေစရန္ႀကိဳးပမ္းမႈ႔မွန္သမွ်သည္မၿငိမ္းခ်မ္းေအာင္ တရားမ်ွတမႈ႔မရွိေအာင္ျပဳလုပ္ျခင္းပင္ျဖစ္၏။မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစလူ႔အဖြဲ႔အစည္း ၏ စည္းကမ္း မ်ားအျဖစ္ဥပေဒျပဳေရးႏွင့္တရားစီရင္ေရးသည္အလြန္ပင္အေရးႀကီးသည္။

ဥပေဒႏွင့္တရားစီရင္ေရးည့ံဖ်င္းလ်ွင္လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လည္း ည့ံ ဖ်င္း မည္သာ ျဖစ္၏။ ဥပေဒ ဆုိသည္မွာလည္း မွန္ကန္မႈ႔ခုိင္မာမႈ႕ရွိသင့္သေလာက္သာရွိ၏။လူလုပ္ဥပေဒမ်ား(man made law) ျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာလုိအပ္လ်ွင္ျပင္ဆင္ရမည္သာျဖစ္၏။

ဥပေဒျဖင့္ျပဌာန္းရန္ခက္ခဲေသာလူထုစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကုိလူထုယဥ္ေက်းမႈ႔ျဖစ္ေအာင္ျပဳလုပ္၍စနစ္တက်ထိမ္းသိမ္းသင့္၏။ျမန္မာတုိ႔၏လူထုယဥ္ေက်းမႈ႔(Public civilization)(Public culture)တြင္အမ်ားအျပားေတြ႔ရ၏။ဆုိရပါလ်ွင္ေဖာ္ျပပါေဒသဆုိင္ရာသေဘာတူညီမႈ႕မ်ား(Regional code)အစဥ္အလာသေဘာတူညီမႈ႔မ်ား(Triditional code)သည္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္မ်ားစြာအေရးပါသည္။

အထူးသျဖင့္ျမန္မာတုိ႔သည္ငါးပါးသီလေဆာက္တည္က်င့္သုံးမႈ႔အားဘာသာေရးလုပ္ငန္းဘာသာေရးက်င့္ဝတ္အျဖစ္သက္သက္ေဆာင္ရြက္ျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ပဲမိမိကုိယ္မိမိလူသားပီပီသသျဖစ္ေရးလူ႔အဖြဲ႔အစည္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္မိမိအစြမ္းရွိသမ်ွေဆာင္ရြက္ၾကျခင္းျဖစ္ပါသည္။ယုံၾကည္ခ်က္ခံယူခ်က္အေနျဖင့္လည္းလူသားမွန္လ်ွင္ျပဳလုပ္ရမည့္ဝတၱရားရွိသည္ဟုအခုိင္အမာဆုိၾကပါ၏။မိမိကမလုိက္နာႏႈိင္ေသးေစကာမူႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ေနသူမ်ားကုိျပစ္တင္ကဲ႔ရဲ႕ျခင္းပုတ္ခတ္ေဝဖန္ျခင္းစေသာအဆုိးျမင္မ်ားကုိျမန္မာမွန္လ်ွင္လုံးဝမျပဳလုပ္ၾကပါ။လူအဖဲ႔ြအစည္းၿငိမ္းခ်မ္းစြာေနႏႈိင္ေရးႏွင့္စည္းလုံးခုိင္မာမႈ႕မၿပိဳကြဲေရးအတြက္အေျခခံက်ေသာအခ်က္ႏွစ္ရပ္ရွိပါသည္။

အျမင္ႏွင့္အက်င့္တူညီမႈ႔ "ဒိ႒ိ သီလ သာမည"ဟုဆုိပါသည္။တစ္သားတည္းသေဘာေဆာင္ေသာအရိယာတုိ႔တြင္စုစည္းစရာ-မလုိ ညိွႏႈိင္းစရာမလုိ စည္းရုံးစရာမလုိ(No gather :No collect :No organize :No
discuss :No campaign :No vote :No pool)ဒိ႒ိႏွင့္သီလတူညီမႈ႔ေၾကာင့္ႏွစ္ဦးမျပားပဲတစ္ဦးတည္းျဖစ္သြားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ပုထုဇဥ္နယ္ပယ္တြင္ရွိေသာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၊ဝင္မ်ားအတူတကြယွဥ္တြဲ၍ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေနႏႈိင္ေရးမွာအျမင္မ်ားကုိထိမ္းခ်ဳပ္ရန္အခက္အခဲရွိသည္ဆုိေစဦးစည္းကမ္းႏွင့္အက်င့္ကုိမိမိတုိ႔၏ကာလ ေဒသ အစဥ္အလာယဥ္ေက်းမႈ႔မ်ားႏွင့္အဟပ္ညီေအာင္စနစ္တက်ေရးဆြဲအတည္ျပဳ၍ေဆာင္ရြက္ႏႈိင္ပါမွျပႆနာမ်ားေျဖရွင္းႏႈိင္မည္ျဖစ္ေပသည္။

(င)သမထဓမၼ
မာရ္နတ္၏ဒသမတပ္မကုိကတညုတလက္နက္ျဖင့္အႏုိင္တုိက္မည္ဆုိပါက"သမထဓမၼ" ျဖင့္ေလာကကုိၾကည့္တတ္ဖုိ႔လုိေသး၏။မုခ်အေနျဖင့္ေလာကကုိ "သမထဓမၼ" ျဖင့္ၾကည့္ေသာအခါ စ်ာန္ရပုဂၢိဳလ္ (စ်ာနလာဘီ)မ်ားႏွင့္သမထအာရုံမ်ား(ပရိကမၼနိမိတ၊္ ဥဂၢဟနိမိတ္ ၊ပဋိဘာဂနိမိတ္)ကုိေတြ႔ရ၏။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္မိမိႏွင့္ေလာက မိမိႏွင့္နိမိတ္ မကဲြျပားပဲတစ္သားတည္းျဖစ္ေနမႈ႔ေၾကာင့္မာရ္နတ္၏ဘက္ေတာ္သားမ်ားျဖစ္သည့္ "နီဝရဏ" တရားမ်ားကုိေဝးရာသုိ႔တြန္းဖယ္ပစ္လုိက္သျဖင့္ၿငိမ္းခ်မ္းသြားျခင္းျဖစ္ပါသည္။

မိမိသည္ လည္းမိမိအသြင္ေပ်ာက္၍ စ်ာန္အဂၤါ(ဝိတကၠ ဝိစာရပီတိ သုခ ဧကဂၢတာ)မ်ားအျဖစ္သုိ႔ေရာက္ရွိသြားျခင္းျဖစ္ပါသည္။မုခ်အားျဖင့္စ်ာန္စိတ္(မဟဂၢဳတ္စိတ္)မ်ားႏွင့္(ဧကဂၢတာေစတသိက္)ကုိဆုိလုိပါသည္။ဧကဂၢတာေစတသိက္မွာစိတ္အားလုံးႏွင့္ဆက္ဆံေသာေစတသိက္(သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတသိက္)ျဖစ္သည္ကုိသတိခ်ပ္ေစခ်င္ပါသည္။ဆုိလုိသည္မွာမိမိတုိ႔သာမာန္လူသားမ်ားႏွင့္လည္းအသုံးျပဳပုံကုိလုိက္၍အက်ိဳးရွိမႈ႔ မရွိမႈ႔ ျဖစ္ႏႈိင္ပါသည္။

သမထဓမၼ၏တုိက္ရုိက္နားလည္အပ္ေသာအနက္အဓိပၸါယ္အမွန္မွာ မ်က္ေမွာက္ၿငိမ္းေအးခ်မ္းသာစြာေနထုိင္ေရးတရား -(ဒိ႒ဓမၼ သုခ ဝိဟာရ တရား)ျဖစ္ပါသည္။လူမႈ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း၌သမထဓမၼကုိသုံးစြဲႏႈိင္မႈ႔အဆင့္အလုိက္သာၿငိမ္းေအးခ်မ္းသာစြာေနထုိင္ႏႈိင္မည္ဟုဆုိလုိပါသည္။

လူမႈ႔အဖဲ႔ြအစည္းအေနျဖင့္မိမိတုိ႔၏ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတုိင္ကုိမ်က္ေျချပတ္မခံဘဲစူးစူးစုိက္စုိက္ေဆာင္ရြက္ၾကဖုိ႔ျဖစ္ပါသည္။ႏုိင္ငံသားတုိင္းတြင္တာဝန္ရွိေသာ္လည္းထုိတာဝန္ကုိေက်ပြန္ေသာႏုိင္ငံသားအေရအတြက္ရာႏႈန္းအေပၚမူတည္၍အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းႏႈိင္စရာ ရွိပါသည္။ထုိတာဝန္ကုိေက်ပြန္စြာေဆာင္ရြက္ႏႈိင္ေရးအတြက္ပဓာနအားျဖင့္ေဆာင္ရြက္သည့္မိမိတပ္သားတပ္မႈးမ်ားမွာ အဓိပတိ တရားေလးပါးျဖစ္သည္ဟုဆုိရပါမည္။

အက်ဥ္းသိသာရုံမ်ွဆုိရလ်ွင္
၁။စိတၱာဓိပတိ
၂။ဆႏၵာဓိပတိ
၃။ဝီရိယာဓိပတိ
၄။ဝီမံသာဓိပတိ
တုိ႔ျဖစ္ပါသည္။

အေသာကမင္းတရားႀကီး၏ေက်ာက္စာေတာ္မ်ား၌(ငါ၏သားသၼီးမ်ားျဖစ္ေသာတုိင္းသူျပည္သားမ်ားယၡဳမ်က္ေမွာက္ခ်မ္းသာကုိခံစားရရုံမ်ွမက တမလြန္ဘဝေကာင္းစားေရးကုိပါေဆာင္ရြက္ေပးလုိေသာသေဘာဆႏၵငါ့၌ႀကီးစြာရွိေတာ္မူသျဖင့္)စသျဖင့္ေရးထုိးထားသည္ဟုသိရပါသည္။ အဓိကဆုိလုိရင္းမွာမိမိတုိ႔၏ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတုိင္ကုိမ်က္စိ ေအာက္က အေပ်ာက္မခံ ပဲစူးစူးစုိက္စုိက္ျဖင့္အဓိပတိ တရားေလးပါး ထုိက္သင့္သလုိပါဝင္ေစ၍အေရာက္ခ်ီတက္ႏႈိင္ၾကဖုိ႔ျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္အေရာအေႏွာမ်ားျဖင့္အသားက်ေနၿပီျဖစ္ေသာေလာကထဲ၌မိမိအက်ိဳးစီးပြားသက္သက္(ကာမဂုဏ္အက်ိဳးစီးပြားကုိဆုိလုိပါသည္)သာစိတ္ဝင္စားသူမ်ားမနည္းမေနာရွိပါသည္။ ထုိသူမ်ားသည္ပန္းတုိင္ႏွင့္လြဲေခ်ာ္ေအာင္ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာေအာင္ ျပဳလုပ္မည့္ရန္သူမာရ္နတ္၏ဘက္ေတာ္ သားမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ထုိသူမ်ားကုိတစ္ေျပးညီ ဆက္ဆံျခင္း ျဖင့္မိမိတုိ႔၏အာရုံစူးစုိက္မႈ႔ဖရုိဖရဲျဖစ္ၿပီးပန္းတုိင္ေရာက္ရွိေရးမွာလည္းအလွမ္းကြာေဝးေနဦးမည္သာျဖစ္ပါ သည္။သုိ႔ျဖစ္ရာကတညုတမ်က္စိျဖင့္အက်ိဳးရွိရွိေဆာင္ရြက္ႏႈိင္ဖုိ႔ဆုိလ်ွင္ ေလာကကုိ "သမထဓမၼ" ျဖင့္လည္းၾကည့္တတ္ဖုိ႔လုိပါမည္။

ဥပမာအားျဖင့္ ေစတီတစ္ဆူကုိ တည္ေဆာက္ေသာအခါ-
အလႈေတာ္ေငြထည့္ဝင္သူမ်ား
ပန္းရံဆရာမ်ား
အုတ္ဖုတ္သူမ်ား
အုတ္သယ္သူမ်ား
ေရခပ္သူမ်ား
ေရသယ္သူမ်ား
သဲသယ္သူမ်ား
ထုံးသယ္သူမ်ား
စသည္ျဖင့္အမ်ဳိးအစားမ်ားစြာပါဝင္ပါသည္။
မိမိတုိ႔၏ႏွလုံးသြင္းအလုိက္မိမိတုိ႔ိ၏ကုိယ္ပုိင္ရည္မွန္းခ်က္အရေဆာင္ရြက္ၾကရသည္မ်ားရွိႏႈိင္သလုိအမ်ားႏွင့္သက္ဆုိင္ေသာဘုံရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္သည့္"ဘုရားတည္ျခင္း"အမႈ႔ကုိအာရုံစူးစုိက္ထားဖုိ႔လုိပါသည္။ သုိ႔မွသာ လူ အားလုံး တက္ညီ လက္ညီျဖင့္မိမိ၏ေဆာင္ရြက္ဖြယ္ရာ မ်ား ကုိေဆာင္ရြက္ရင္း လူတုိင္းလူတုိင္းဘုရားတည္ႏႈိင္ေသာအဆင့္ေရာက္မည္ျဖစ္ၿပီးဘုရားၿပီးေသာေန႔၌လည္းအလြန္ပင္သပၸါယ္ေသာ ေစတီေတာ္ကုိဖူးျမင္ေတြ႔ရွိရမည္ျဖစ္ပါသည္။

(စ)ဝိပႆနာဓမၼ
"ဝိပႆနာဓမၼ"အရေလာကကုိၾကည့္ရာတြင္"ပုဂၢလ သတၱ၊ပညတ္"ကုိမေတြ႔ရပဲ ခႏၶာ ငါးပါးကုိသာေတြ႕ရသည္။
သုဘ ကုိမေတြ႕ရပဲ "အသုဘ" ကုိသာ ေတြ႕ရသည္။
နိစၥ ကုိမေတြ႕ရပဲ "အနိစၥ"ကုိသာေတြ႕ရသည္။
သုခ ကုိမေတြ႕ရပဲ "ဒုကၶ"ကုိသာေတြ႕ရသည္။
အတၲ ကုိမေတြ႕ရပဲ "အနတၱ" ကုိသာ ေတြ႕ရသည္။

"ပုဂၢလဗ်ာပါရ" အေနျဖင္႔ ေဆာင္ရြက္မႈ႕မွန္သမ်ွသည္ထင္သလုိျဖစ္မလာပဲ ၊ထင္သလုိ ျဖစ္လာသည္ဟုအထင္ေရာက္မႈ႕သည္လည္းမွားယြင္းစြာသုံးသပ္မိေသာေၾကာင္႔အသိမွားျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

ဓမၼဗ်ာပါရ အေနျဖင္႔ အေၾကာင္းတရားမ်ားျပည့္စုံေသာအခါ အက်ိဳးတရားသည္ျဖစ္ေပၚလာစၿမဲျဖစ္ေပသည္။ျဖစ္ေပၚလာေသာတရားအစုသည္လည္းမတင္႔တယ္ေသာ ၊မၿမဲေသာ ၊ဆင္းရဲေသာ ၊တရားအစုသာလ်ွင္ျဖစ္ေပသည္ ။

"အနိစၥ သမၺဴတံ ကုေတာနိစၥံ ဘဝိႆတိ" ။ အရျဖစ္လာေသာတရားအစုမွန္သမ်ွသည္ အားကုိးစရာမရွိ အခ်ည္းအႏွီး မ်ားပင္ျဖစ္ေပသည္။

"အႏုေလာမပဋိစၥသမုပၸါဒ္" အရေလာကျဖစ္စဥ္ႀကီးသည္အခ်ည္းအႏွီးပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း ရပ္တန္႔မသြားပဲအေၾကာင္းတရားမ်ား မကင္းျပတ္သေရြ႕အခ်ည္းအႏွီးမ်ားကုိပင္ထပ္ခါတလဲလဲ ထုတ္လုပ္ေနေပသည္။အမွန္တစ္ကယ္ေလာကေကာင္းစားေရးအတြက္ဆုိပါလ်ွင္အခ်ည္းအႏွီးျဖစ္စဥ္ႀကီးကုိရပ္တန္႔သြားေအာင္လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔လုိပါသည္။

"ဧကာယေနာ အယံဘိကၡေဝ မေဂၢါ" ။အရ ရပ္တန္႔ႏႈိင္
မည့္တစ္ခုတည္းေသာနည္းလမ္းမွာ -
-ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနီပဋိပဒါ ပင္ျဖစ္ပါသည္။
-မဂၢင္ရွစ္ပါး ပင္ျဖစ္ပါသည္။
-ပဋိေလာမပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ပင္ျဖစ္ပါသည္။
-သတိပ႒ာန္တရားေလးပါးျဖင္႔အေၾကာင္းတရားမ်ားခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားေအာင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။

ဤသုိ႔ေဆာင္ရြက္မည္ဆုိလ်ွင္မိမိထင္သလုိေဆာင္ရြက္၍မရ ။တတိယမ်က္လုံးျဖစ္ေသာဝိပႆနာမ်က္လုံးတပ္၍ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ဝိပႆနာ၏အႏွစ္သာရသေဘာမွာ ပါရမီ ကုသုိလ္မ်ားဆည္းပူးျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ပါရမီ ျပည့္သည္ကုိပင္ လြတ္ေျမာက္သည့္အက်ိဳးတရားျဖစ္ေပၚျခင္းဟုဆုိရသည္။

ပါရမီမ်ားကုိျဖည့္ဆည္းရာတြင္လည္း မဂၤလသုတ္လာမဂၤလာတရားေတာ္မ်ားႏွင္႔အညီ ေဆာင္ရြက္ရသည္။Dr.သီလာနႏၵာ ဘိဝံသ ဆရာေတာ္၏ သင္တန္းပုိ႔ခ်ခ်က္တစ္ခုတြင္ "သာသနာေတာ္ႏွင္႔ႀကံဳႀကိဳက္ရက်ိဳးနပ္ေအာင္ မည္သည့္ကုသုိလ္ကုိလုပ္သည္ျဖစ္ေစပါရမီကုသုိလ္ျဖစ္ေအာင္ျပဳလုပ္ရမည္" ဟုဆုိပါသည္။

ပါရမီကုသုိလ္ျဖစ္ေအာင္လုပ္ေတာ႔မည္ဆုိလ်ွင္-သေဒၶယ်ဝတၳဳ ေလးပါးကစရမည္ျဖစ္ပါသည္။အက်ိဳးႀကီးမားဖုိ႔ ပါရမီ ထက္ျမက္ဖုိ႔ အာရုံပုိင္းမ်ားကုိစိစစ္ေရြးခ်ယ္ရပါသည္။

ပ႒ာန္းဥပနိႆယ ပစၥည္းပုိင္း၌လာေသာ အားႀကီးေသာတည္ရာမွီရာမ်ားကုိဂရုျပဳသင္႔၏။(ဥတုေဘာဇနမၸိ ၊ပုဂၢေလာပိ ၊ေသနာသနမၸိ)ဥပနိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ ။ဟုလာရွိ၏ ။တစ္စုံတစ္ေယာက္အေနျဖင္႔မည္သည့္အရာကုိလုပ္ေဆာင္ရမည္နည္းဟုဆုိလ်ွင္ မိမိစိတ္ႀကိဳက္ ႏွစ္သက္ရာကုိေရြးခ်ယ္၍ လုပ္ေဆာင္ရ၏ ။

မည္သည့္အရာကုိလုပ္သင္႔သနည္းဟုဆုိလ်ွင္"ဘုရားရွင္"ညြွန္ျပေသာ နည္းလမ္းမ်ားအတုိင္းေဆာင္ရြက္ရမည္ျဖစ္ေပသည္။မဂၤလာတရားမ်ားျဖစ္ပြားေအာင္ေဆာင္ရြက္ရမည္ျဖစ္ေပသည္။ဝိပႆနာ၏ သေဘာသည္ "ဖႆပဥၥမက"တရားငါးပါး အစုကုိ "ခဏိက" သမာဓိျဖင္႔ ရႈ႕မွတ္၍ ဆ႒မေျမာက္"နီဝရဏ" တရား "အဝိဇၨာ" ကုိပါးသြားေအာင္ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားေအာင္ျပဳလုပ္ျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။

"နိစၥဓုဝ" ျဖစ္စဥ္ အတြင္း၌ "ဒြါရ"သုိ႔ ထင္လာေသာအာရုံမ်ားမွာမေရမတြက္ႏုိင္ေအာင္မ်ားျပားလွေသာ္လည္းတစ္ခုတည္းေသာ သိရမည့္ ပစၥဳပၸန္အာရုံ မွတစ္ပါးက်န္အရာမ်ားကုိသာသိသျဖင္႔"ဝိပႆနာ"မ်က္လုံးမသဲမကြဲ အျမင္မႈန္ဝါးေနရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ေလာကေကာင္းစားဖုိ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းဖုိ႔ "ဝိပႆနာ"မ်က္လုံးေကာင္းဖုိ႔လုိပါသည္ ။ဝိပႆနာမ်က္လုံးျဖင္႔ေလာကကုိၾကည့္ရာတြင္ "မဂၤလာ"ျဖစ္ေအာင္"ပါရမီ"ျဖစ္ေအာင္ၾကည့္တတ္ဖုိ႔လုိပါသည္ ။

အခ်ဳပ္အားျဖင္႔ ေလာက၌ အဓမၼ က ဓမၼ ကုိမလြွမ္းမုိး ႏႈိင္ေအာင္ ဓမၼ က အဓမၼ ကုိ ဖယ္ရွားႏႈိင္ေအာင္ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈ႕မွန္သမ်ွသည္ ၊မာရ္နတ္ ၏တပ္မႀကီးမ်ား၌အရႈံးမေပးအည့ံမခံပဲ သူရဲေကာင္းပီသစြာ တုိက္ပြဲဝင္ေနျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။သံသရာ၏ တစ္ခုေသာအခ်ိန္ ၊တစ္ခုေသာေနရာတြင္ မာရ္နတ္၏ တပ္မႀကီးမ်ားကုိ အျမစ္ျပတ္ေခ်မႈန္းသုတ္သင္ႏႈိင္မည္ျဖစ္ေပသည္ ။

#Buddhism